Một Công Trình trên hai đồng xu cách nhau 2000 năm: Đấu trường La Mã!
“Đài vòng” khổng lồ với sức chứa ngang với các sân vận động lớn thời hiện đại (50-80,000 người) không chỉ là nơi diễn ra các trận đấu sinh tử giữa người × người × mãnh thú như tên tiếng Việt ám chỉ, mà còn công diễn các vở kịch thần thoại La Mã, tái hiện các trận chiến, hay đặc biệt nhất: dẫn nước vào tái hiện cả các trận hải chiến với tàu thuyền. Đầu thời trung cổ, cùng với sự suy tàn của thành La Mã, nó biến thành nhà ở, công xưởng, tu viện, pháo đài, đền thờ, thậm chí là một “mỏ đá” lộ thiên.
Đồng xu bên phải ra đời năm 80, năm công trình hoàn thành dưới thời Titus. Việc khởi công bắt đầu trước đó 8 năm, 72 dưới thời cha ông, Vespasian. Không chỉ thời giác đấu, những hòn đá xây nên đâu trường nhuốm đẫm máu người Do Thái: nguồn tài chính để dựng đấu trường đến từ số vàng cướp về sau cuộc vây hãm và phá hủy thành Jerusalem năm 70. Các cuộc nổi dậy bị La Mã đàn áp tàn bạo của dân tộc này đến khi bị xóa sổ trên bản đồ, lấy đi mạng sống của 300 ngàn hay 1 triệu người tùy theo ước tính.
Leave a Reply